Dostęp do broni palnej we Włoszech
Danuta Łukasz
Informacja nr 510
Prawo dostępu obywateli do broni nie jest w ustawodawstwie włoskim sformułowane wprost. Ustawy o ochronie porządku publicznego i uprawnieniach służb policyjnych określają jedynie wymagania, warunki oraz ograniczenia dotyczące produkcji, sprzedaży, zakupu, posiadania i noszenia broni.
W świetle ustawy o bezpieczeństwie publicznym z 1931 r. z późniejszymi poprawkami (R.D. 18 giugno 1931, n. 773 Approvazione del testo unico delle legge di pubblica sicurezza) za broń uważa się wszystkie rodzaje broni palnej oraz wszelkiego rodzaju narzędzia i urządzenia z natury swojej przeznaczone do atakowania, a także bomby i innego rodzaju urządzenia zawierające materiały wybuchowe, gazy trujące, duszące itp.
Ustawodawca włoski rozróżnia dwie podstawowe grupy broni:
a) broń bojowa (armi da guerra),
b) zwykła broń strzelecka (armi comune da sparo).
Broń bojowa definiowana jest jako wszelkiego typu broń, która ze względu na siłę rażenia może być lub jest używana przez siły zbrojne we Włoszech lub w armiach innych państw. Do broni bojowej zalicza się również broń, do której można stosować amunicję używaną w broni bojowej, broń samoczynną (automatyczną), a także broń posiadającą cechy balistyczne lub użytkowe analogiczne do broni bojowej.
Definicja obejmuje również części takiej broni oraz amunicję (i jej części) do niej stosowaną, a także bomby i ich części, narzędzia i urządzenia wybuchowe i zapalające, urządzenia wykorzystujące gazy trujące, duszące i rażące.
Na mocy ustawy o ujednoliceniu przepisów dotyczących kontroli broni, amunicji i materiałów wybuchowych z 18 kwietnia 1975 r. (L. 18 aprile 1975, n.110 Norme integrative della disciplina per il controllo delle armi, delle munizioni e degli esplosivi) zakazano posiadania, gromadzenia i przechowywania takiej broni przez osoby fizyczne. Ustawa przewidywała termin 180 dni na przekazanie posiadanych egzemplarzy upoważnionym jednostkom (armii lub innym instytucjom).
Zgodnie z ustawą z 18 kwietnia 1975 r. do zwykłej broni strzeleckiej zalicza się:
- strzelby powtarzalne i samopowtarzalne z lufami niegwintowanymi;
- strzelby powtarzalne z dwoma lufami gwintowanymi;
- strzelby powtarzalne z dwoma lub trzema lufami mieszanymi (gwintowanymi i niegwintowanymi);
- strzelby, karabiny i muszkiety, powtarzalne i samopowtarzalne, z jedną lufą;
- strzelby i karabiny, w których używa się amunicji bocznozapłonowej, o ile nie są one samoczynne;
- rewolwery;
- pistolety samopowtarzalne;
- kopie modeli broni starej (sprzed 1890 r.) ładowanej od przodu.
Do kategorii zwykłej bronii strzeleckiej zalicza się też strzelby i karabiny, które mogłyby stanowić wyposażenie wojskowe, ale ze względu na cechy charakterystyczne nadają się wyłącznie do użycia jako broń myśliwska lub sportowa, posiadają ograniczony zasięg strzału i są przystosowane do używania amunicji innego typu niż amunicja bojowa.
Zwykłą bronią strzelecką w rozumieniu ustawy jest także krótka i długa broń gazowa i pneumatyczna, broń miotająca (kusze) oraz wszelkiego rodzaju strzały i strzałki zakończone ostrym grotem.
Amunicja używana do zwykłej broni strzeleckiej nie może zawierać pocisków o rdzeniu perforującym, pocisków świecących i zapalających, pocisków z ładunkiem wybuchowym, pocisków rozszerzających się oraz samonapędzających się. (Ustawa o ujednoliceniu przepisów....z 1975 r., art. 2)
Warunki i procedura przyznawania pozwolenia na broń
Zezwolenie na posiadanie broni może uzyskać osoba, która ukończyła osiemnaście lat. Pozwolenie na posiadanie broni myśliwskiej może uzyskać osoba, która ukończyła 17 lat, za zgodą opiekuna prawnego i po udowodnieniu biegłości w posługiwaniu się bronią. Pozwolenie na długą broń palną wydaje kwestor (szef policji w prowincji); pozwolenie na rewolwery, pistolety i laski z ukrytym ostrzem (nie dłuższym niż 65 cm) wydaje prefekt (przedstawiciel rządu w prowincji i zwierzchnik wszystkich sił bezpieczeństwa publicznego).
Wniosek o przyznanie pozwolenia składa się w formie druków i formularzy, tworzących dossier wnioskodawcy, które zawiera:
- książeczkę z miejscem na fotografę, dane osobowe i dane o broni;
- formularz lub formularze wniosków o przyznanie pozwolenia na długą broń palną, rewolwer (pistolet), laskę z ukrytym ostrzem;
- wypis z rejestru sądowego potwierdzający niekaralność (ważny przez 30 dni od wystawienia);
- dowód wpłaty wymaganych opłat oraz zakupu znaczków skarbowych (dowód wpłaty musi zawierać imię i nazwisko oraz adres zamieszkania wnioskodawcy);
- dwie aktualne fotografie, format półbiust, z odkrytą głową o wymiarach 8 x 6 cm;
- zaświadczenie o odbyciu przeszkolenia strzeleckiego w wypadku osób, które nie odbywały służby wojskowej;
- zaświadczenie lekarskie o spełnieniu warunków fizyczno-psychicznych.
Po weryfikacji wszystkich danych zawartych w dossier przez odpowiednie urzędy, przy wydawaniu pozwolenia wnioskodawca podpisuje w obecności właściwego urzędnika, książeczkę oraz formularz pozwolenia. Pozwolenie odnawia się co roku poprzez wymianę formularza pozwolenia po wniesieniu stosownej opłaty. Książeczkę odnawia się co pięć lat wraz ze zdjęciem. Odnowienie pozwolenia nie wymaga złożenia zaświadczenia o niekaralności, chyba że właściwy organ tego zażąda.
Pozwolenie dotyczy konkretnego egzemplarza broni.
Zaświadczenie o spełnieniu warunków psycho-fizycznych wydają upoważnieni lekarze lokalnej służby zdrowia lub służby medyczne wojskowe i policyjne. Badania obejmują ogólny stan zdrowia, stan słuchu, wzroku, zdolności motorycznych.
Nie spełniają warunków osoby, u których stwierdzono:
- przebycie ataków epileptycznych w okresie dwóch ostatnich lat;
- zaburzenia umysłowe, osobowości i zachowania, a w szczególności uzależnienie od substancji psychotropowych, alkoholu i narkotyków.
Pozwolenia na broń nie przyznaje się osobom, które:
- zostały skazane na karę pozbawienia wolności za przestępstwa zagrażające zdrowiu i życiu popełnione przy użyciu przemocy, gwałt, porwanie, wymuszenie;
- zostały skazane na karę pozbawienia wolności za przemoc lub stawianie oporu władzy, przestępstwa przeciwko państwu lub przeciwko porządkowi publicznemu;
- zostały skazane za dezercję w czasie wojny, nawet jeżeli zostały objęte amnestią, lub za nielegalne posiadanie broni.
Pozwolenia na broń nie muszą posiadać członkowie zarejestrowanych krajowych stowarzyszeń strzeleckich oraz członkowie sekcji strzeleckich w zarejestrowanych klubach sportowych, o ile nie posiadają broni na własność, korzystają jedynie z broni przechowywanej na terenie klubu i nie przenoszą broni poza miejscem jej przechowywania.
Zakup broni
Zakupu broni można dokonać tyko osobiście na podstawie pozwolenia na broń lub zezwolenia (nulla osta - zaświadczenia o braku przeciwskazań) wydawanego przez kwestora.
Niezależnie od posiadanego pozwolenia na broń, każdy kto wszedł w posiadanie broni musi zgłosić ten fakt odpowiednim władzom bezpieczeństwa publicznego (policji).
Zakazany jest korespondencyjny zakup broni, chyba, że zainteresowany uzyska pozwolenie prefekta prowincji, w której zamieszkuje (korespondencyjnie mogą zamawiać broń osoby zajmujące się handlem bronią). Każda przesyłka broni, niezależnie od wielkości, musi być zgłoszona do urzędu bezpieczeństwa publicznego lub na posterunku karabinierów (Ustawa o ujednoliceniu przepisów... z 1975 r., art. 17)
Ograniczenie ilości posiadanej broni
Nie wolno posiadać więcej niż trzy sztuki zwykłej broni strzeleckiej i nie więcej niż sześć sztuk broni sportowej.
Przechowywanie większych ilości broni wymaga osobnego pozwolenia na kolekcję broni. Maksymalnie kolekcja może się składać z jednego egzemplarza każdego rodzaju broni wpisanego do Krajowego Katalogu Broni (Por. niżej). Ograniczenia te nie dotyczą broni myśliwskiej z lufą niegwintowaną oraz broni starej.
(Ustawa o ujednoliceniu przepisów... z 1975 r., art. 10)
Kolekcje broni starej o wartości artystycznej lub historycznej
Zgodnie z definicją ustawy o ujednoliceniu przepisów dotyczących kontroli broni z 1975 r. za broń starą uznaje się broń wyprodukowaną przed 1890 r. oraz broń ładowaną od przodu. W kategorii broni starej nie obowiązuje podział na broń bojową i zwykłą strzelecką.
Osoby posiadające do 8 sztuk broni starej zobowiązane są do powiadomienia o tym lokalnego urzędu bezpieczeństwa publicznego, a w braku takowego w danej miejscowości, na posterunku karabinierów. Zgłoszenie składa się w postaci druku urzędowego w dwóch egzemplarzach. Zgłoszenie zawiera:
- dane osobowe zgłaszającego;
- dane opisujące broń;
- określenie epoki, z której broń pochodzi;
- pochodzenie broni;
- opis miejsca przechowywania broni;
Urząd przyjmujący zgłoszenie dokonuje na nim adnotacji, że broni wymienionej w zgłoszeniu nie dolicza się do innej broni ewentualnie posiadanej przez osobę zgłaszającą. Ten egzemplarz zgłoszenia otrzymuje zgłaszający. Drugi egzemplarz zgłoszenia zachowywany w archiwum urzędu, który jednocześnie informuje o rodzaju zgłoszonej broni odpowiednie władze ochrony dóbr kultury.
Na posiadanie kolekcji broni starej powyżej 8 sztuk potrzebne jest pozwolenie. Jeżeli osoba zgłaszająca kolekcję nie udokumentuje w sposób dostateczny historycznego lub artystycznego charakteru posiadanej broni, opinię w tej kwestii wydaje, na wniosek kwestora, odpowiedni organ zajmujący się ochroną dóbr kultury.
Warunkiem wydania pozwolenia jest zapewnienie bezpieczeństwa kolekcji (odpowiednie pomieszczenie i systemy antywłamaniowe). Warunki te określa się w tekście pozwolenia. Wszystkie zmiany w stanie kolekcji (również jeżeli chodzi o miejsce i warunki przechowywania) należy zgłaszać do urzędu, który wydał pozwolenie.
Pozwolenie na kolekcję starej broni jest bezterminowe, ale może zostać cofnięte w trybie art. 11 ustawy o bezpieczeństwie publicznym z 1931 r., który stanowi, że pozwolenia, zezwolenia i licencje wydawane przez policję cofa się osobom, które przestały spełniać, w części lub w całości, warunki konieczne do ich uzyskania. Prefekt ma prawo odmówić wydania pozwolenia na kolekcję broni starej, jeżeli uzna, że kolekcjoner może wykorzystać zbiory w niewłaściwy sposób.
Kwestor może odmówić wydania pozwolenia na kolekcję broni starej tym samym kategoriom osób, którym nie wydaje się pozwolenia na broń, a więc osobom skazanym na karę pozbawienia wolności za przestępstwa popełnione przy użyciu przemocy.
Noszenie broni
Pozwolenie na broń, aczkolwiek nazywa się pozwoleniem na noszenie broni (licenza di porto d'armi) nie jest jednoznaczne z prawem do jej noszenia czyli chodzenia z bronią. Generalnie obowiązuje przepis o zakazie wynoszenia broni poza miejsce jej przechowywania bez uzasadnionej przyczyny (Ustawa o bezpieczeństwie publicznym z 1931 r., art. 40). Oznacza to, że broń można nosić przy sobie jedynie na terenie budynków posiadłości i nieruchomości, których adres podany jest w pozwoleniu jako miejsce przechowywania broni (Regulamin wykonawczy do ustawy o bezpieczeństwie publicznym - R.D 6 maggio 1940, n. 635). Przewożenie broni na terenie kraju wymaga powiadomienia odpowiedniego urzędu bezpieczeństwa publicznego, który wystawia specjalny list przewozowy. Broń sportową można przenosić jedynie na trasie z miejsca jej przechowywania na teren strzelnicy, na postawie odrębnego pozwolenia ważnego przez rok.
Zakaz wynoszenia broni poza miejsce jej przechowywania dotyczy również okutych lub inaczej uzbrojonych lasek i pałek, kastetów, sztyletów itp.
Nie wolno nosić broni w trakcie zgromadzeń publicznych, niezależnie od posiadanego pozwolenia (Ustawa o ujednoliceniu przepisów... z 1975. r. art. 4). Obowiązuje zakaz defilowania z bronią, związany z zakazem stowarzyszeń paramilitarnych. Zakaz ten nie dotyczy oczywiście wojska oraz innych państwowych formacji zbrojnych, z tym, że podczas parad i innych uroczystości z udziałem formacji uzbrojonych, broń nie może być nabita.
Osoby upoważnione do noszenia broni (chodzenia z bronią)
Na podstawie ustawy dotyczącej zmiany przepisów o posiadaniu broni, amunicji i materiałów wybuchowych i podobnych z 2 lutego 1990 r. oraz dekretu ministra spraw wewnętrznych z 24 marca 1994 r., nr 371, prawo do posiadania i noszenia broni mają osoby, które ze względu na rodzaj wykonywanej pracy są szczególnie narażone na niebezpieczeństwo. Osoby takie mają prawo do noszenia przy sobie broni w celu ochrony osobistej. Prawo to przysługuje następującym kategoriom osób:
a) pracownikom wymiaru sprawiedliwości zatrudnionym w prokuraturach, wydziałach cywilnych i karnych, w wydziałach bezpieczeństwa, kierowcom pojazdów specjalnych, pracownikom administracji wymiaru sprawiedliwości oraz służb penitencjarnych i odpowiedzialnym za transport pieniędzy;
b) lekarzom sądowym, biegłym w dziedzinie psychologii, spraw socjalnych, pedagogiki, psychiatrii i kryminologii, nauczycielom i wychowawcom oraz pracownikom socjalnym zatrudnionym w zakładach karnych;
c) cywilnym pracownikom ministerstwa spraw wewnętrznych zatrudnionych w departamencie bezpieczeństwa publicznego i w podlegających mu urzędach lokalnych;
d) osobom, które współpracują z departamentem bezpieczeństwa publicznego przy wykonywaniu niebezpiecznych zadań;
e) członkom sił zbrojnych, w tym należącym do korpusu kapitanatu portowego, zatrudnionym w gabinecie ministra obrony, komendanta okręgu wojskowego, okręgu marynarki wojennej, lub okręgu wojsk lotniczych;
d) cywilnym pracownikom resortu obrony zakwalifikowanym jako "zdolny do pełnienia służby służby wartowniczej i porządkowej";
e) pracownikom policji municypalnej, którzy posługują się bronią na służbie.
Prawo to przysługuje także emerytowanym pracownikom wymienionych wyżej kategorii zawodowych i służb, w razie stwierdzenia utrzymującego się zagrożenia bezpieczeństwa osobistego.
Osoby uprawnione zobowiązane są do uzyskania pozwolenia na broń na zasadach powszechnych, są jedynie zwolnione z opłat obowiązujących w tym zakresie.
Krajowy Katalog Broni
Na mocy ustawy o ujednoliceniu przepisów dotyczących kontroli broni, amunicji i materiałów wybuchowych z 1975 r. utworzony został Krajowy Katalog Broni, prowadzony przez departament bezpieczeństwa publicznego w ministerstwie spraw wewnętrznych. Katalog obejmuje wszystkie rodzaje broni zakwalifikowanej w ustawach jako zwykła broń strzelecka. W ramach katalogu utworzono specjalny podkatalog obejmujący strzelby myśliwskie z lufami niegwintowanymi oraz kopie broni starej ładowanej od przodu. Krajowy Katalog Broni zaczął obowiązywać w 1977 r.; rejestrowanie broni w podkatalogu strzelb myśliwskich rozpoczęło się w 1982 r.
Każdy model broni otrzymuje własny numer w katalogu i jest szczegółowo opisany pod względem parametrów technicznych i danych o produkcji.
Obowiązek zgłaszania spoczywa na producentach i importerach broni. Od daty wejścia w życie katalogu (a następnie podkatalogu), zabronione jest wprowadzanie do obrotu, kupowanie, sprzedawanie, odstępowanie itp. broni bez numeru katalogowego. Producenci krajowi oraz importerzy mają obowiązek oznaczenia broni numerem katalogowym umieszczonym na częściach metalowych w sposób uniemożliwiający usunięcie. Numer katalogowy wybijany jest na każdej sztuce broni, jest także wpisywany do pozwolenia na broń.
Cechowanie broni
Każda sztuka przenośnej broni palnej musi posiadać próbę Banku Probierczego Gardone Val Trompia w Brescii, instytucji powołanej dekretem królewskim z 3 lutego 1910 r. Broń importowana podlega obowiązkowi cechowania, jeżeli nie posiada próby zarejestrowanej w Banku lub zatwierdzonej na podstawie umów międzynarodowych.
Wzory prób (godło Republiki) odpowiednie do poszczególnych rodzajów broni ustala ministerstwo przemysłu i handlu. Sztance są wykonywane i przechowywane w Mennicy w Rzymie.
Przepisom o cechowaniu nie podlega broń bojowa znajdująca się na wyposażeniu armii i produkowana na zlecenie armii, z wyjątkiem broni przerobionej i przystosowanej do używania jako broń myśliwska lub do innych celów.
(Ustawa z 23 lutego 1960 r, nr. 186 o zmianach niektórych przepisów królewskiego dekretu ustawodawczego z 30 grudnia 1923 r. o obowiązku cechowania przenośnej broni palnej.)
Sankcje karne
Sankcje karne za naruszanie przepisów dotyczących produkcji, handlu, posiadania i noszenia broni były w ciągu ostatnich trzydziestu konsekwentnie zaostrzane.
Stosuje się łącznie karę pozbawienia wolności i grzywny.
Kto bez zezwolenia produkuje, sprzedaje lub odstępuje innym, albo gromadzi broń bojową, jej części, amunicję, materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne substancje chemiczne oraz urządzenia służące do zabijania podlega karze pozbawienia wolności od trzech do dwunastu lat oraz karze grzywny od 800 000 do 4 000 000 lirów.
Kto nielegalnie przechowuje broń (jej części, amunicję, materiały wybuchowe i inne niebezpieczne substancje chemiczne itp.)
podlega karze pozbawienia wolności od jednego roku do ośmu lat oraz karze grzywny od 400 000 do 3 000 000 lirów.
Każdy kto narusza przepisy o obowiązku zgłaszania broni (jej części, amunicji, materiałów wybuchowych i innych niebezpiecznych substancji chemicznych, itp) podlega karze pozbawienia wolności od jednego roku do ośmiu lat oraz karze grzywny od 400 000 do 3 000 000 lirów.
Nielegalne noszenie broni (jej części, amunicji, materiałów wybuchowych i innych niebezpiecznych substancji chemicznych, itp) w miejscu publicznym lub dostępnym publicznie, podlega karze pozbawienia wolności od dwóch do dziesięciu lat oraz karze grzywny od 400 000 do 4 000 000 lirów.
Jeżeli przestępstwo zostało dokonane przez dwie osoby lub więcej, działające w porozumieniu wymiar kary może ulec zwiększeniu.
Powyższe kary mogą być zmniejszone, ale nie więcej niż o jedną trzecią, jeżeli z powodu ilości i jakości użytej broni czyn zostanie zakwalifikowany jako mało szkodliwy.
W każdym razie kara nie może być niższa niż sześć miesięcy pozbawienia wolności.
W wypadku przestępstw popełnionych przy użyciu zwykłej broni strzeleckiej, wymienione wyżej kary mogą być zmniejszone,
nie więcej jednak niż o dwie trzecie; w każdym razie minimalna kara nie może być mniejsza niż trzy miesiące aresztu.
Źródła:
R.D 18 giugno 1931, n. 773 Approvazione del testo unico delle leggi di pubblica sicurezza.
R.D. 6 maggio 1940, n.635 Approvazione del regolamento per l'esecuzione del testo unico 18 giugnio1931, n. 773 delle leggi di publica sicurezza.
L. 18 aprile 1975, n. 110 Norme integrative della disciplina vigente per il controllo delle armi, delle munizioni e degli esplosivi.
D. M. 14 settembre 1994 Requisiti psicofisici minimi per il rilascio ed il rinnovo dell'autorizzazione al porto di fucile per uso di caccia e al porto d"armi per difesa personale.
D.M. 14 aprile 1982. Regolamento per la disciplina delle armi antiche, artistiche o rare di importanza storica.
L. 21 febbraio 1990, n. 36 Nuove norme sulla detenzione delle armi, delle munizioni, degli esplosivi e dei congegni assimilati.
D.M. 24 marzo 1994, n. 371 Regolamento di attuazione dell'art. 7, commi 2 e 3 della legge 21 febbraio 1990, n. 36.
D.M. 16 agosto 1977 Modalita per l'iscrizione nel catalogo nazionale delle armi comuni da sparo e per rifiuto di iscrizione.
D.M. 16 settembre 1977 Modalita per la pubblicazione e gli aggiornamenti del catalogo nazionale delle armi comuni da sparo.
D. M. 1 marzo 1982 Data di inizio delle operazioni di catalogazione dei fucili di caccia ad anima liscia e delle riproduzioni di armi antiche ad avancarica.
L. 2 ottobre 1967, n. 895 Disposizioni per il controllo delle armi.
L. 14 ottobre 1974, n. 497 Nuove norme contro la criminalita.
Biuro Studiów i Ekspertyz, 1997 r.
_________________ JerzyS
"Prawdziwa wiedza to znajomość przyczyn."
Arystoteles
|