Z dwa lata temu roku Parlament Europejski i Rada uchwaliły nową wersję dyrektywy o doświadczeniach na zwierzętach a mianowicie Dyrektywę 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych, ktora zastąpiła wydaną ponad 20 lat wcześniej dyrektywę Rady 86/609/EWG w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów doświadczalnych i innych celów naukowych .Cele dyrektywy są bardzo szczytne. Wychodząc na przeciw opinii publicznej zaniepokojonej tym co dzieje się za zamkniętymi drzwiami laboratoriów badawczych wprowadza ona "ulepszony" standard doświadczeń na zwierzętach. Szkoda tylko że z obowiązku jego stosowania zostały zwolnione firmy farmaceutyczne produkujące leki weterynaryjne
W państwach członkowskich nowa dyrektywa ma zostać wdrożona do września 2012 roku - co oznacza w gruntową zmianę polskiej ustawy o doświadczeniach na zwierzętach z 2005 r.
Humanitarny standard doświadczeń na zwierzętach można określić następująco
I wymóg celowości doświadczenia –uzasadnieniem doświadczenia może być tylko cel zasługujący na aprobatę, wyraźnie przewidziany jako dopuszczalny w dyrektywie. Oto cele dopuszczone dyrektywą:
a) badania podstawowe;
b) badania translacyjne lub stosowane prowadzone w którymkolwiek z następujących celów:
(i) unikanie, zapobieganie, diagnozowanie lub leczenie choroby, złego stanu zdrowia lub innej nieprawidłowości lub ich skutków u ludzi, zwierząt lub roślin;
(ii) ocena, wykrywanie, regulacja lub modyfikacja stanów fizjologicznych u ludzi, zwierząt lub roślin;
(iii) dobrostan zwierząt i poprawa warunków hodowli zwierząt hodowanych w celach rolniczych;
c) prowadzone w którymkolwiek z celów określonych w lit. b) w opracowywaniu i produkcji leków, środków spożywczych,
pasz i innych substancji lub produktów lub badania ich jakości, skuteczności i bezpieczeństwa ich stosowania;
d) ochrona środowiska naturalnego w interesie zdrowia lub dobrostanu ludzi lub zwierząt;
e) badania mające na celu zachowanie gatunku;
f) kształcenie na poziomie szkolnictwa wyższego lub szkolenia w celu nabycia, utrzymania lub doskonalenia umiejętności
zawodowych;
g) badania z zakresu medycyny sądowej
II zasada subsydiarności – polegająca na tym, że doświadczenie dla któregokolwiek z dozwolonych celów nie może zostać przeprowadzone, jeżeli racjonalnie i praktycznie możliwe jest wykorzystanie innej metody zadowalającej z naukowego punktu widzenia i niewymagającej używania zwierząt. Praktycznej realizacji tej zasady służy uznawanie tak dalece jak to możliwe – ważności danych czy wyników doświadczeń przeprowadzonych w innych państwach aby uniknąć niepotrzebnego powtarzania doświadczeń
III wprowadzenie ograniczeń przedmiotowych trojakiego rodzaju:
1) zasadą jest że do doświadczeń mogą być używane tylko zwierzęta pochodzące z hodowli: mysz, szczur, świnka morska, chomik, królik, pies, kot, przepiórka choć w wyjątkowych sytuacjach można robić doświadczenia także na człekokształtnych w tym celu hodowanych
2) istnieje względny zakaz wykorzystywania do doświadczeń zwierząt dzikich i przyrodniczo cennych
3) istnieje bezwzględny zakaz wykorzystywania do doświadczeń zwierząt bezdomnych w szczególności psów i kotów
IV wprowadzenie zasady minimalizacji bólu i cierpienia a w tym
1) wykorzystywanie jak najmniejszej liczby zwierząt
2) wykorzystywanie zwierząt o najniższym stopniu wrażliwości neurofizjologicznej
3) zadawanie zwierzętom najmniej bólu i cierpienia
4) dokonywanie takich doświadczeń, które w najmniejszym stopniu powodują powstanie u zwierząt silnego niepokoju i trwałych uszkodzeń
5) dokonywanie takich doświadczeń, co do których istnieje największe prawdopodobieństwo, że przyniosą one zadowalające wyniki
6) doświadczenia przeprowadza się w znieczuleniu a co najmniej z zastosowaniem środków przeciwbólowych lub innych odpowiednich środków
7) nakaz podjęcia po zakończeniu doświadczenia decyzji czy zwierzę: ma pozostać przy życiu, wtedy należy otoczyć je opieką czy też ma zostać uśmiercone, wtedy należy uśmiercić je tak szybko jak tylko to możliwe
V uzależnienie przeprowadzania doświadczeń od stosownych zezwoleń kompetentnego organu,
wydawanych tylko osobom mającym właściwe kwalifikacje
Powyższe humanitarne zasady, istniejące już w starej dyrektywie z 1986 r. w nowej zostały wzmocnione. Objęto opieką już nie tylko kręgowce ale też głowonogi (mątwy, kałamarnice) itd. Dziwnym jednak trafem z zachowania humanitarnych wymogów określonych tą dyrektywą zostały zwolnione:
kliniczne badania weterynaryjne wymagane do dopuszczenia do obrotu weterynaryjnego produktu leczniczego;
Wynika z tego, że korporacje farmaceutyczne produkujące leki weterynaryjne dostały całkowicie wolną rękę w przeprowadzaniu doświadczeń na zwierzętach. Mogą sobie gwizdać na humanitarne zasady przeprowadzania doświadczeń i kontrole Komisji Etycznych.
_________________
https://www.youtube.com/watch?v=a6EnyQ0Dy50